دانشجو: سید محمدرضا ابطحی
استاد راهنما: حجت الاسلام دکتر عبدالاحد اسلامی
استاد مشاور: حجت الاسلام دکتر مهدیهادی
استاد داور: حجت الاسلام دکتر محمدرضا احمدی
سال: 1404
رشته: مشاوره خانواده
هدف از این پژوهش، بررسی ویژگیهای تحولی خودمهارگری در کودکان ۷ تا ۱۲ سال شهر قم به صورت مقطعی بود. خودمهارگری بهعنوان یکی از مهمترین مهارتهای اجتماعی و هیجانی، نقش بسزایی در رشد و سازگاری کودکان دارد. این پژوهش بهروش کیفی و با استفاده از مصاحبههای انفرادی نیمهساختاریافته کودکان ۷ تا ۱۲ سال شهر قم انجام شد. مطالعه حاضر با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس بهمنظور جمعآوری دادهها از کودکان انجام شد. فرایند مصاحبه تا رسیدن به حد اشباع داده ادامه یافت که در نهایت 80 کودک در این پژوهش شرکت کردند. دادههای حاصل از مصاحبهها با استفاده از روش تحلیل مضمون، تحلیل و تفسیر شدند. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که میزان کلی خودمهارگری در این گروه سنی نسبتاً یکسان است. با این حال، تغییرات کیفی قابل توجهی در ماهیت خودمهارگری مشاهده شد. در کودکان بزرگتر، دلایل خودمهارگری، عینیتر، واقعبینانهتر و منطقیتر بود و بیشتر بر حفظ عزت نفس متمرکز بود. در مقابل، کودکان کوچکتر بیشتر تحت تأثیر عوامل بیرونی مانند ترس از معلم یا والدین قرار داشتند. همچنین، تأثیر گروههمسالان در خودمهارگری کودکان در این سنین بسیار زیاد بود. بهگونهای که در موارد زیادی، کودکان برای جلوگیری از طرد شدن توسط همسالان، از خودمهارگری خود صرف نظر میکردند. علاوه بر این، خانواده نیز نقش مهمی در شکلگیری و پرورش خودمهارگری کودکان داشت. نتایج این پژوهش نشان میدهد که خودمهارگری کودکان یک فرایند پیچیده و چندبعدی است که تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله سن، خانواده، گروه همسالان و عوامل شناختی قرار دارد و اینکه آموزه های دین اسلام، فرهنگ دینی حاکم بر جامعه و نیز آموزش مفاهیم دینی بر تحول خودمهارگری تاثیر بسزایی دارد.
